Fidan: ​​Njohja e realitetit në Gaza dhe ekspozimi i krimeve të Izraelit, “hapat e parë drejt një bote më të drejtë”

Ministri i Jashtëm turk, Hakan Fidan, i kërkoi bashkësisë ndërkombëtare të pranojë realitetet në Rripin e Gazës dhe ta mbajë Izraelin përgjegjës për krimet kundër njerëzimit si “hapi i parë drejt një bote më të drejtë”, raporton Anadolu.

Fidan i bëri këto komente në një konferencë të organizuar nga Instituti i Çështjeve Ndërkombëtare (IAI) me seli në Romë, një nga grupet kryesore të ekspertëve në Itali, ku ai vlerësoi zhvillimet aktuale ndërkombëtare dhe iu përgjigj pyetjeve.

Fidan nënvizoi se Turqia dhe Italia nuk janë vetëm fqinjë në Mesdhe, por edhe aleatë të NATO-s dhe partnerë të G20-ës, duke theksuar se të dy vendet kontribuojnë në stabilitetin në Mesdhe dhe Afrikë.

“Partneriteti i Turqisë me Italinë përhapet si krahët e një shqiponje në gjithë Mesdheun dhe Afrikën e Veriut… Nuk është një aleancë e leverdisë. Është një entitet strategjik i lindur nga historia e përbashkët, gjeografia e përbashkët dhe e ardhmja e përbashkët”, tha ai.

Fidan theksoi se në një kohë ndryshimesh globale, bashkëpunimi Turqi-Itali është më jetësor se kurrë, duke vënë në dukje se të dy vendet kanë aftësinë për të formësuar zhvillimet në rajon dhe më gjerë.

Ai e nënvizoi Italinë si një nga partnerët kryesorë ekonomikë të Turqisë me potencialin për të zgjeruar bashkëpunimin në mbrojtje, industri, energji, shkencë dhe ndërlidhje.

Kryediplomati turk vuri në dukje rolin e Turqisë në NATO dhe stërvitjet e përbashkëta me Italinë, duke përfshirë luftën kundër terrorizmit dhe ndarjen e inteligjencës, dhe tha se nën vizionin e presidentit turk Recep Tayyip Erdoğan dhe kryeministres italiane Giorgia Meloni, bashkëpunimi në Afrikë mund të forcohet.

Fidan vlerësoi mbështetjen e Italisë për përpjekjen e Turqisë drejt BE-së, duke theksuar sfidat e politikës së jashtme të bllokut dhe rolin e Romës në rinovimin e lidhjeve BE-Turqi.

Ai theksoi se prania e Turqisë në tryezën e BE-së është thelbësore për stabilitetin e Evropës dhe bëri thirrje për një lidership të përbashkët proaktiv me Italinë në Mesdhe dhe Afrikën e Veriut, duke adresuar migracionin, duke investuar në Afrikë dhe duke reformuar sistemin ndërkombëtar së bashku me qeveritë dhe shoqërinë civile.

– “Njohja e realitetit në Gaza dhe ekspozimi i krimeve të Izraelit kundër njerëzimit janë hapat e parë drejt një bote më të drejtë”

Fidan tha se Gaza do të jetë gjithashtu në rendin e ditës gjatë javës së nivelit të lartë të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së në fund të këtij muaji.

“Gaza është prova e vërtetë për bashkësinë ndërkombëtare për të dalluar të drejtën nga e gabuara. Njohja e realitetit në Gaza dhe ekspozimi i krimeve të Izraelit kundër njerëzimit janë hapat e parë drejt një bote më të drejtë”, tha ai. “Nuk ka nevojë të ngurrojmë. Izraeli po kryen gjenocid në Gaza. Ne po i bashkojmë të gjitha vendet me ndërgjegje në anën e njerëzimit. Në këtë drejtim, mbështetja e hapur e Italisë do të jetë më e rëndësishme se kurrë”, shtoi Fidan.

Në përgjigje të një pyetjeje, Fidan tha se Izraeli nuk synon zgjidhjen, por territor, dhe shtoi se nëse siguria do të ishte shqetësimi i Izraelit, një zgjidhje me dy shtete do të ekzistonte tashmë.

Ai e përshkroi situatën si “një iluzion të krijuar nga Izraeli”. “Në fakt, është bërë e qartë se në planin afatgjatë, ata kanë synuar më shumë tokë dhe nuk janë dorëzuar kurrë nga ky objektiv”, theksoi ministri turk.

– “Izraeli do të donte të shihte një fqinj të ndarë, të fragmentuar dhe të dobët”

Fidan tha se dinamika e sigurisë së Gjirit mund të ndryshojë, duke vënë në dukje se edhe SHBA-ja nuk mund të garantojë plotësisht sigurinë në lidhje me Izraelin, pasi politikat e tij janë të përjashtuara nga objektivat amerikane, gjë që nxit frikën në shtetet e Gjirit.

Ai vuri në dukje se pas sulmit të Izraelit ndaj Katarit këtë javë, “nuk duhet të jetë surprizë të shohim një diskutim të ri që po zhvillohet në Gjirin Persik në lidhje me mënyrën e ripërcaktimit të sigurisë rajonale” dhe se si të rimendohet bashkëpunimi dhe objektivat, dhe të lidhet siguria rajonale me prioritetet më të gjera gjeostrategjike.

Për Sirinë, ai deklaroi: “Ne duhet të bëjmë çmos për të ndihmuar qeverinë siriane që të bashkohet për të ofruar shërbime themelore për popullin e saj, duke përfshirë sigurinë dhe mbrojtjen”.

“Izraeli do të donte të shihte një fqinj të ndarë, të fragmentuar dhe të dobët”, tha ai dhe theksoi se politika e Izraelit duhet të ndryshojë, duke shtuar se stabiliteti rajonal dhe prosperiteti i ndërsjellë janë thelbësorë për sigurinë afatgjatë, dhe shfrytëzimi i paqëndrueshmërisë së të tjerëve mund të duket i dobishëm në afat të shkurtër, por paraqet rreziqe serioze strategjike.

Ai shtoi se arritja e stabilitetit në Siri është thelbësore për paqen dhe sigurinë e Evropës.

Fidan theksoi se bashkësia ndërkombëtare dhe shtetet rajonale duhet “t’u përmbahen angazhimeve të tyre fillestare, që janë stabiliteti, uniteti dhe prosperiteti në Siri”, duke paralajmëruar se përndryshe, miliona refugjatë do të mbeten dhe Siria mund të bëhet një burim paqëndrueshmërie.

Fidan tha se Turqia do të mirëpriste një marrëveshje për YPG-në me qeverinë e Damaskut. Ai vuri në dukje se megjithëse Ankaraja nuk është plotësisht e kënaqur me kushtet e marrëveshjes së 10 marsit, në përgjithësi, nëse të dyja palët i përmbahen asaj, kjo do të ishte pozitive. Marrëveshja kërkon integrimin e SDF-së në institucionet shtetërore, duke riafirmuar unitetin territorial të vendit dhe duke hedhur poshtë çdo përpjekje për ndarje.

Fidan tha se YPG-ja aktualisht po “po frenohet… po zvarritet” dhe po e ngadalëson progresin në marrëveshjen e saj me qeverinë e Damaskut.

Sipas tij, grupi mund të shpresojë të shfrytëzojë krizën që Izraeli ka krijuar në Siri, duke besuar se një valë e re paqëndrueshmërie mund t’u shërbejë interesave të tij në të ardhmen.

Fidan theksoi qëndrimin e vendosur të Turqisë ndaj YPG-së, duke përmendur kërcënimet e PKK-së nga Iraku dhe Irani. Ai tha se Turqia pret që Damasku dhe YPG-ja të mbështesin stabilitetin e Sirisë dhe të adresojnë shqetësimet e sigurisë, duke përdorur “çdo mjet për ta arritur këtë qëllim në mënyrë paqësore”, por duke i dhënë përparësi sigurisë kombëtare nëse situata përkeqësohet.

– “E vetmja rrugë e qëndrueshme për t’i dhënë fund konfliktit midis Ukrainës dhe Rusisë është përmes diplomacisë”

Lidhur me konfliktin Rusi-Ukrainë, kryediplomati turk tha se “Ne vazhdojmë të theksojmë se e vetmja rrugë e qëndrueshme për t’i dhënë fund konfliktit midis Ukrainës dhe Rusisë është përmes diplomacisë”, duke iu referuar bisedimeve të Stambollit si dëshmi e kësaj qasjeje.

Ai tha se çështja kryesore është aktualisht Donetsku, duke vënë në dukje se të dyja palët mbajnë qëndrime të forta. Ai shprehu shpresën se SHBA-ja dhe partnerët e tjerë mund të ofrojnë zgjidhje të pranueshme, duke sugjeruar një armëpushim të mundshëm, madje afatgjatë, por theksoi se SHBA-ja duhet të bëjë përpjekje të konsiderueshme.

Fidan tha se bisedimet me të dyja palët janë duke vazhduar dhe shprehu shpresë për sukses. Ai vuri në dukje se presidenti i SHBA-së Donald Trump e ndryshoi politikën e SHBA-së drejt neutralitetit në luftën e Ukrainës, duke i lënë vendet evropiane me një boshllëk lidershipi. Ai shtoi se konflikti mbetet i kufizuar në Ukrainë, por Evropa ka frikë se mund të përhapet në rajon.

Ai tha se ndërsa vendet evropiane po përgatiten për skenarë të ndryshëm, siguria e tyre mbështetet kryesisht në kapacitetin dhe lidershipin e SHBA-së. Në mungesë të tij, lind pasiguria, tha ai.

Ministri i Jashtëm turk theksoi se nën Erdoğanin, Turqia është e gatshme të angazhohet në mënyrë konstruktive në diskutime dhe theksoi se paqja përmes diplomacisë është e mundur nëse të dyja palët bëjnë më shumë përpjekje.

-Turqia do t’i normalizojë marrëdhëniet me Armeninë

Fidan vlerësoi kryeministrin armen Nikol Pashinyan për marrjen e rreziqeve historike për paqen dhe marrëdhëniet me Azerbajxhanin pas çlirimit të zonave të pushtuara në Karabak.

Ai falënderoi presidentin e Azerbajxhanit Ilham Aliyev dhe vuri në dukje se Trump ndihmoi në forcimin e një marrëveshjeje historike në Washington.

Fidan tha se nënshkrimet përfundimtare priten në gjysmën e parë të vitit të ardhshëm dhe se Turqia do t’i normalizojë shpejt marrëdhëniet me Armeninë sapo të nënshkruhen marrëveshjet.

MARKETING