Çfarë nënkupton manovra e Tiranës për krijimin e të ashtuquajturës shtet bektashian?
Gjatë periudhës osmane, teqetë bektashiane, si një tarikat mistik, luanin një rol të rëndësishëm në jetën fetare dhe sociale në Anadoll, Ballkan dhe më gjerë. Ato shërbenin edhe si burim njerëzor për trupat jeniçere. Megjithatë, me shpërbërjen e jeniçerëve gjatë periudhës së Sulltan Mahmudit II, bektashizmi u margjinalizua dhe u perceptua si një strukturë opozitare nga shumica e shoqërisë myslimane osmane.
Sot, është e qartë se bektashizmi, që në disa vende si Gjermania dhe Austria është regjistruar si një fe e ndryshme nga Islami dhe është bërë pjesë e alevizmit, ku mund të përdoret për të nxitur përçarje midis myslimanëve. Kjo qartësohet edhe nga figura e Baba Mondit, një person me të kaluar të errët, që pretendohet të vihet në krye të një shteti të supozuar bektashian, ndërkohë që përkatësia e tij fetare është e dyshimtë.
Presidenti Rexhep Tajjip Erdogan realizoi vizita zyrtare më 10 dhe 11 tetor në Tiranë dhe Beograd. Gjatë këtyre vizitave, ai mori pjesë në nënshkrimin e disa marrëveshjeve dhe në inaugurime të ndryshme. Nga të gjitha këto, më shumë vëmendje tërhoqi hapja për falje e Xhamisë historike të Namazgjasë në qendër të Tiranës, një monument osman që ishte shkatërruar gjatë regjimit komunist. Me këtë rast, një numër i madh myslimanësh nga mbarë Shqipëria u mblodhën në Tiranë për të marrë pjesë në këtë ngjarje madhështore.
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, gjatë samitit të OKB-së në Nju Jork, tërhoqi vëmendjen e opinionit publik duke përmendur formimin e një shteti të ashtuquajtur bektashian, në stilin e Vatikanit, në territorin shqiptar. Kjo deklaratë e papritur u interpretua si një lëvizje teopolitike e fuqive globale për të frenuar ndikimin e Turqisë në Ballkan.
Është e qartë se deklarata për krijimin e të ashtuquajturit shtet bektashian nuk është rastësi dhe lidhet me hapjen e njërës prej xhamive më të mëdha të Ballkanit. Ky shtet i supozuar, që pretendohet se do të themelohet me mbështetjen dhe kërkesën e fuqive të mëdha, është një shembull tipik që tregon se sa të ekspozuara janë presionet e jashtme ndaj shteteve ballkanike.
Gjatë Luftës së Ftohtë, diktatori i Shqipërisë, Enver Hoxha, fillimisht pati mosmarrëveshje me liderin jugosllav Tito dhe zgjodhi të bashkëpunonte me Stalinin. Më pas, pas përplasjes edhe me Moskën, ai krijoi një aleancë unike me liderin komunist të Kinës, Mao Ce Dun. Në vitet 70-ta, versionin maoist të ideologjisë komuniste e përfaqësonte vetëm Enver Hoxha në të gjithë botën. Ky shembull i afërt nga historia tregon se Ballkani, e veçanërisht Shqipëria, nuk kanë kufij në marrjen e vendimeve të çuditshme dhe absurde. Deklarata për shtetin e supozuar bektashian na kujton politikat e pakuptimta të Enver Hoxhës.
Përmes regjimit të tij komunist dhe politikave të një partie të vetme, për 40 vite, diktatori e dënoi popullin shqiptar në varfëri dhe mjerim. Ideja e krijimit të një shteti të tillë na rikujton devijimet politike që i përkasin atij regjimi represiv.
Gjatë periudhës osmane, teqetë bektashiane luanin një rol të rëndësishëm në jetën fetare dhe sociale në Anadoll, Ballkan dhe territore më të gjera, duke qenë gjithashtu burim njerëzor për trupat jeniçere. Megjithatë, me shpërbërjen e jeniçerëve gjatë periudhës së Sulltan Mahmudit II, bektashizmi u margjinalizua dhe u konsiderua si një strukturë opozitare edhe nga shumica e shoqërisë myslimane osmane.
Sot, fakti që bektashizmi është bërë pjesë e alevizmit dhe është regjistruar si një fe tjetërfare nga Islami në vende si Gjermania dhe Austria, tregon qartë se ai mund të përdoret për të krijuar përçarje midis myslimanëve. Për më tepër, figura e Baba Mondit, që pretendohet se do të vendoset në krye të këtij shteti të supozuar, dhe e kaluara e tij e errët, nxjerrin në pah shumë dyshime mbi këtë çështje.
Marrëdhëniet Turqi-Serbi nga perspektiva e Beogradit
Pas përfundimit të programit të tij në Tiranë, Presidenti Rexhep Tajjip Erdogan mbërriti në Beograd mbrëmjen e 10 tetorit. Rrugët nga aeroporti “Nikola Tesla” deri në qendër të qytetit ishin zbukuruar me flamuj të Turqisë dhe Serbisë, një surprizë e veçantë që tërhoqi vëmendjen.
Presidenti serb, Aleksandar Vuçiç, i cili kohët e fundit po përballet me presion të madh në opinionin e brendshëm për çështjen e shfrytëzimit të minierave të litiumit, gjatë këtyre muajve të fundit, po qëndron më shumë jashtë vendit. Pas pjesëmarrjes në samitin e OKB-së në Nju Jork, ai vizitoi Pragën, Hamburgun, Tivatin dhe së fundmi Dubrovnikun, ku mori pjesë në samitin e vendeve të Evropës Juglindore. Kjo lëvizje interpretohet si një përpjekje për t’u larguar nga presioni i opinionit të brendshëm.
Gjatë takimeve në OKB, Vuçiç, pranoi një medalje nga ambasadori i Rusisë pranë OKB-së, një gjest që shkaktoi befasi kur, pak kohë më vonë, ai firmosi një deklaratë në samitin e Dubrovnikut duke e shpallur Rusinë si pushtuese. Ky ndryshim drastik i qëndrimit të tij, ka ngjallur debat të madh.
Aktualisht, debati kryesor në opinionin publik të Beogradit është lidhur me përgjigjen që Vuçiç do t’i jap ftesës së Presidentit Putin për të marrë pjesë në samitin e BRICS-it. Nëse pranon të marrë pjesë, Vuçiç rrezikon të përballet me reagime të ashpra nga Perëndimi. Por nëse e refuzon ftesën, ekziston frika se marrëdhëniet e Serbisë me Rusinë dhe Kinën mund të dëmtohen. Përplasjet mes vendeve perëndimore dhe atyre të BRICS-it, që kanë intensifikuar konfliktin pas luftës në Ukrainë, tani po vazhdojnë edhe përmes Beogradit.
Gjithashtu, Vuçiç, i cili kohët e fundit ia ka dorëzuar drejtimin e partisë kryeministrit aktual Vuçeviç, është target i spekulimeve të shumta për të ardhmen e tij politike. Pas 12 vitesh nën udhëheqjen e Vuçiçit, Serbia ka ruajtur një stabilitet politik të qëndrueshëm. Megjithatë, pyetja që po diskutohet është se çfarë do të ndodhë me Serbinë pas përfundimit të sundimit të tij.
Burimi: GZT
MARKETING
