Samiti i udhëheqësve të BE-së, Evropa vendos për 90 miliardë € ndihmë për Ukrainën

27 udhëheqësit e Bashkimit Evropian janë mbledhur në Bruksel për të marrë një vendim që mund të ripërcaktojë arkitekturën e sigurisë së kontinentit, sesi të mblidhen të paktën 90 miliardë euro për të përmbushur nevojat financiare dhe ushtarake të Ukrainës për vitet 2026 dhe 2027.

Ndërsa Shtetet e Bashkuara po shtyjnë për një marrëveshje të shpejtë midis Ukrainës dhe Rusisë, diplomatët dhe zyrtarët po e paraqesin samitin e sotëm si një moment vendimtar për evropianët, për të maksimizuar ndikimin e tyre kolektiv dhe për të provuar se ende kanë ndikim në lojë.

“Kjo nuk ka të bëjë vetëm me numrat,” tha Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen përpara samitit. “Kjo ka të bëjë edhe me forcimin e aftësisë së Ukrainës për të siguruar një paqe të vërtetë – një paqe të drejtë, një paqe të qëndrueshme, një paqe që mbron Ukrainën dhe kështu mbron edhe Evropën.”

Ekzistojnë dy mundësi kryesore në tryezë për të arritur shifrën prej 90 miliardë eurosh. E para është një propozim inovativ për të kanalizuar asetet e palëvizura të Bankës Qendrore Ruse në një kredi dëmshpërblimi me interes zero për Ukrainën, të cilën vendi do të duhet ta paguajë vetëm pasi Moska të kompensojë dëmin e shkaktuar nga pushtimi i saj – diçka që ka shumë pak gjasa të ndodhë. E dyta është huamarrja e përbashkët në tregjet financiare, siç bëri Komisioni në emër të të gjitha shteteve anëtare gjatë pandemisë COVID-19.

Të dyja opsionet kanë pro dhe kundër të forta që i shqetësojnë shumë udhëheqësit. Por ka një ndryshim kyç: ndërsa borxhi i përbashkët do të kërkonte unanimitet për të ndryshuar rregullat e buxhetit të BE-së – një skenar pothuajse i pamundur për shkak të kundërshtimit të palëkundur të Hungarisë – kredia e dëmshpërblimeve mund të miratohet vetëm me një shumicë të kualifikuar.

Aritmetika e ka vënë Belgjikën në qendër të vëmendjes. Vendi zotëron 185 miliardë euro në asete ruse dhe ka frikë se do të bjerë viktimë e hakmarrjes së pakushtëzuar të Moskës nëse kredia e dëmshpërblimeve do të vazhdojë. Kryeministri belg Bart De Wever e ka kritikuar propozimin si “thelbësisht të gabuar” dhe të mbushur me “rreziqe të shumëfishta.”

Prandaj, në samitin e së enjtes, udhëheqësit do të përpiqen të qetësojnë shqetësimet e shumta të De Wever dhe të sigurojnë pjesëmarrjen e Belgjikës në skemën e guximshme. Në ditët e fundit, Italia, Bullgaria, Malta dhe Republika Çeke kanë shprehur rezerva në lidhje me kredinë e dëmshpërblimeve, ndërsa Euroclear, depozituesi që mban 185 miliardë euro, ka qenë gjithashtu kritik.
Negociatat do të jenë të gjata, të vështira dhe potencialisht shpërthyese. Ndër të tjera, Belgjika ka kërkuar garanci të pakufizuara për të mbrojtur veten nga çdo kurth. Në të kundërt, shtetet e tjera anëtare duan të bien dakord për një shifër fikse.

“Ne duam që të gjitha rreziqet të mbulohen dhe të ndahen pa kufizim, plotësisht dhe që nga dita e parë,” tha një diplomat i lartë, duke folur në kushte anonimiteti. “Rreziqet me të cilat përballemi nuk kanë një kufi, kështu që nuk mund të biem dakord për një garanci që ka një kufi.”

António Costa, presidenti i Këshillit Evropian, ka premtuar se Belgjika nuk do të anulohet. “Kjo nuk është një luftë midis Evropës dhe Belgjikës,” tha ai.

Nëse udhëheqësit ia dalin ta bindin De Weverin, do të hapet një rrugë që kredia e dëmshpërblimeve të bëhet realitet. Nëse udhëheqësit dështojnë, ata do të diskutojnë borxhin e përbashkët nën hijen e vetos së Hungarisë. Nëse të dy opsionet rezultojnë të pazgjidhshme, Komisioni do të duhet të hartojë shpejt një zgjidhje të përkohshme për të siguruar që ndihma për Ukrainën të mbetet e pandërprerë.

“Takimi do të zgjasë për aq kohë sa të jetë e nevojshme,” tha një zyrtar i BE-së, duke sugjeruar se debati mund të shtrihet deri të premten dhe madje edhe më tej. Ora po ecën shpejt: Kievi ka nevojë për një injeksion të ri ndihme të huaj që në prill. Pas samitit të fundit të pazbatueshëm, blloku vështirë se mund të përballojë një tjetër katastrofë. Ndërsa Uashingtoni dhe Moska po e shikojnë nga afër Brukselin, zyrtarët pranojnë se dështimi nuk është një opsion.

MARKETING