Forcë shumëkombëshe për Ukrainën me model të ngjashëm me Nenin 5 të NATO-s, paqartësi mbi pjesëmarrjen
Po përgatitet vendosja e një force shumëkombëshe në Ukrainë, e bazuar në një mekanizëm të ngjashëm me Nenin 5 të NATO-s, por ende mbeten të paqarta vendet pjesëmarrëse dhe përgjegjësitë konkrete të secilit shtet. Ndërkohë, disa vende kanë shprehur tashmë qëndrimet e tyre. Plani fillestar parashikon angazhimin e rreth 30 mijë ushtarëve për mbikëqyrjen e infrastrukturës strategjike. Sipas burimeve, drejtimi do t’u besohej gjeneralëve francezë dhe britanikë. Finlanda, Danimarka dhe Norvegjia janë shprehur të gatshme të dërgojnë trupa, ndërsa Gjermania mbetet e kujdesshme dhe Spanja pritet të marrë një vendim pasi të arrihet një marrëveshje përfundimtare.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky ka përmendur gjithashtu Kanadanë, Australinë dhe Zelandën e Re si vende të gatshme për të kontribuar, me role që variojnë nga inteligjenca dhe mbështetja logjistike deri te kontributet ushtarake. Sipas Corriere della Sera, SHBA-të janë angazhuar për sigurinë e Ukrainës përmes një aneksi të një plani ruso-amerikan me 28 pika, por pa dërguar trupa në terren. Kievi ka kërkuar që ky angazhim të miratohet përmes një votimi në Kongres, gjë që Uashingtoni duket se e ka pranuar, megjithëse Shtëpia e Bardhë synon të ruajë kufizimet e vendosura gjatë presidencës së Joe Biden.
Mbrojtja e Ukrainës do të mbështetet nga inteligjenca amerikane dhe nga një forcë ndërhyrjeje e shpërndarë në territor. SHBA-të do t’u kërkojnë bazave të tyre në Evropën Lindore, veçanërisht në Poloni, të përdorin kapacitetet kundërajrore, përfshirë sistemet Patriot, dronët dhe ngritjen e menjëhershme të avionëve luftarakë. Sipas të ashtuquajturës “formulë e Berlinit”, garancitë e sigurisë synojnë të ndalojnë një agresion të ri rus, me mbështetjen e SHBA-së edhe brenda kufijve të Ukrainës. Në këmbim, Uashingtoni kërkon një angazhim më të madh dhe konkret nga Evropa, duke vënë në provë besueshmërinë e saj politike. Megjithatë, Rusia aktualisht refuzon vendosjen e trupave nga vendet anëtare të NATO-s ose nga Koalicioni i të Gatishmëve në Ukrainë. Zelensky ka deklaruar se më shumë se 30 vende janë të gatshme të kontribuojnë në garancitë e sigurisë, por jo të gjitha me trupa, disa me logjistikë apo inteligjencë.
Italia, nga ana e saj, nuk përjashton një rol në trajnimin e forcave ukrainase, por vetëm jashtë territorit të Ukrainës. Kjo, sipas burimeve, nuk përbën prioritetin kryesor për Kievin dhe as për SHBA-të. Qëllimi mbetet parandalimi i një pushtimi të ri nga Moska, përmes një frenimi real dhe të prekshëm, që nënkupton edhe mundësinë e një përballjeje të drejtpërdrejtë ushtarake.
Në këtë kuadër, rregullat e angazhimit janë thelbësore. Deklarata përkatëse flet për një “angazhim ligjërisht të detyrueshëm” për të ndërmarrë masa në rast të një sulmi të ardhshëm, përfshirë përdorimin e forcës së armatosur, ndihmën në inteligjencë, mbështetjen logjistike dhe veprime ekonomike e diplomatike. Franca dhe Britania e Madhe kryesojnë këtë iniciativë, të ndjekura nga vendet baltike dhe skandinave. Kryeministri polak Donald Tusk ka konfirmuar se SHBA-të janë të gatshme për “veprim ushtarak” nëse Rusia shkel marrëveshjen, por vetëm nëse Evropa merr një rol më të madh. Në përfundim, mesazhi është i qartë: nëse situata përshkallëzohet, Evropa pritet të mbajë barrën kryesore në terren, ndërsa SHBA-të do të mbeten në mbështetje. Kjo kërkon një ndryshim të thellë mentaliteti për sigurinë evropiane, thelbi i vërtetë i debatit aktual.

