BE në gatishmëri për ofensivën hibride të Rusisë

Kërcënimet hibride kanë përmbytur Evropën pas pushtimit rus të Ukrainës. Zyrtarët e BE-së dhe raportet e shërbimeve sekrete paralajmërojnë për një rritje të sulmeve – veçanërisht nga aktorët rusë – të dizajnuara për të destabilizuar demokracitë evropiane –

Bashkimi Evropian është bërë gjithnjë e më i shqetësuar për ndërhyrjen ruse si pjesë e asaj që e sheh si një fushatë më të gjerë hibride të orkestruar nga Moska për të dobësuar Perëndimin.

Duke iu drejtuar një takimi të Komitetit Special të Parlamentit Evropian për Mburoja e Demokracisë Evropiane (EUDS) të martën, gazetari investigativ bullgar Christo Grozev theksoi se ”lufta hibride e Rusisë shkon shumë përtej spiunazhit duke përfshirë sabotimin, sulmet kibernetike dhe dezinformimin”.

Sipas Grozev – i cili dikur punonte në faqen e internetit investigative Bellingcat dhe tani shkruan për revistën gjermane ”Der Spiegel” dhe median e pavarur të fokusuar në Rusi, ”The Insider” – fushatat e Rusisë janë të dizajnuara për të mbjellë kaos dhe konfuzion dhe për të përhapur frikë.

Ngjarje të tilla si Lojërat Olimpike në Paris, si dhe zgjedhjet kombëtare në Rumani, Gjermani, Moldavi dhe zgjedhjet e Parlamentit EVropian të vitit të kaluar janë parë si objektiva në fushatën hibride.

Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, vitin e kaluar u zotua të krijojë EUDS për t’iu kundërvënë kërcënimeve. Komisionerja për demokraci, drejtësi, sundim të ligjit dhe mbrojtje të konsumatorit, Michael McGrath, është përgjegjëse për zhvillimin e iniciativës.

Parlamenti Europian krijoi komitetin e posaçëm dhe është ngarkuar me propozimin e zgjidhjeve të prekshme për të forcuar rezistencën e bllokut ndaj kërcënimeve hibride.

Grozev ishte optimist se kërcënimet hibride ruse mund të kundërshtohen. “Qelizat e ekspozuara, rrjetet e hartuara dhe spiunët e dënuar tregojnë se këto operacione mund të kundërshtohen. Suksesi rrjedh nga bashkëpunimi – bashkëpunimi midis gazetarëve dhe midis shteteve”, tha ai.

Çfarë janë kërcënimet hibride?

Kërcënimet hibride i referohen një sërë sulmesh jo tradicionale, siç janë sulmet kibernetike ose dezinformimi.

Termi i përgjithshëm i sigurisë mbulon veprimet që aktorët shtetërorë ose jo-shtetërorë përdorin për të dëmtuar vendet e tjera pa zhvilluar luftë të hapur. Si rregull, ato janë të vështira ose të pamundura t’i atribuohen një autori specifik.

Në muajt e fundit, shumë vende në Evropë kanë raportuar dëmtime në infrastrukturë, duke përfshirë kabllot nënujore të të dhënave në detin Baltik, dhe sulme zjarrvënëse. Hetuesit besojnë se Rusia qëndron pas shumë prej sulmeve, megjithëse ndonjëherë mund të duket sikur vende të tjera janë përgjegjëse.

Shefja e politikës së jashtme të BE-së, Kaja Kallas, tha në një raport vjetor muajin e kaluar se “manipulimi dhe ndërhyrja e informacionit të huaj është një kërcënim i madh për sigurinë e BE-së”. Raporti tha se në vitin 2024 gjurmoi sulme dezinformuese kundër mbi 80 vendeve dhe më shumë se 200 organizatave.

Përpara një takimi të ministrave të jashtëm të NATO-s në Bruksel në dhjetor, ministri i Jashtëm Çek, Jan Lipavsky, tha se kishte 500 incidente të dyshimta në Evropë në vitin 2024 dhe se gati 100 prej tyre mund t’i atribuohen Rusisë.

Shefi i aleancës ushtarake, Mark Rutte, tha në takim se Kina, Irani dhe Koreja e Veriut janë gjithashtu aktive në sulmet kibernetike.

Ndërprerja e serverave … dhe zgjedhjeve

Një sulm kibernetik i tipit të zakonshëm është i ashtuquajturi sulm i Shpërndarë i Mohimit të Shërbimit (DDoS), i cili përmbyt një server me trafik interneti në një përpjekje për ta bërë atë të paarritshëm dhe për të ndaluar funksionimin.

Vitin e kaluar, grupi i hakerave pro rus NoName057(16) nisi një DDoS të tillë kundër institucioneve publike dhe sektorëve strategjikë në Spanjë dhe vende të tjera të NATO-s të konsideruara si aleate të Ukrainës. Ndërsa bllokoi përkohësisht disa faqe interneti spanjolle, sulmi u përmbajtur dhe nuk u raportuan vjedhje të dhënash ose programe keqdashëse.

Grupi i hakerave u shfaq pasi Rusia filloi luftën e saj kundër Ukrainës dhe kërcënoi të përgjigjej ndaj veprimeve “anti-ruse” të vendeve perëndimore. Në korrik, Garda Civile e Spanjës arrestoi tre persona për përfshirjen e tyre të dyshuar në sulme.

Sipas shërbimeve sekrete, Rusia gjithashtu është përpjekur shpesh të ndërhyjë në proceset demokratike në Evropë duke u përpjekur të prishë zgjedhjet.

Raporti vjetor i vitit 2024 nga Shërbimi i Inteligjencës dhe Sigurisë Ushtarake Holandez (MIVD) këtë javë zbuloi se hakerat rusë kryen sulme kibernetike ndaj kompanive të transportit publik dhe faqeve të internetit të partive politike në një përpjekje për të prishur zgjedhjet e Parlamentit Evropian në Holandë, duke e bërë më të vështirë për qytetarët të votojnë.

Sipas zëvendësadmiralit të MIVD-së, Peter Reesink, hakerat gjithashtu u përpoqën të hynin në infrastrukturën jetësore në Holandë me qëllim ndërprerjen e ndihmës për Ukrainën.

Në Gjermani, disa ditë para zgjedhjeve të përgjithshme në shkurt, Ministria e Brendshme paralajmëroi se Rusia po i shënjestronte votuesit me një fushatë dezinformimi që synonte të ndihmonte partinë e ekstremit të djathtë Alternativa për Gjermaninë (AfD) dhe “të shkatërronte besimin në demokraci”.

Fushata sugjeroi që AfD, e cila ka një linjë më simpatike ndaj Rusisë sesa partitë e tjera, po trajtohej padrejtësisht.

Në dhjetor, Gjykata Kushtetuese e Rumanisë (CCR) anuloi zgjedhjet presidenciale të vendit për shkak të shqetësimeve për ndërhyrjen ruse në votim, në të cilat Calin Georgescu i mbështetur nga Moska, i krahut të djathtë ekstrem, fitoi papritur raundin e parë.

Sipas Këshillit Suprem për Mbrojtjen Kombëtare (CSAT), Rumania u shënjestrua nga “veprimet e një aktori shtetëror kibernetik” mbi teknologjitë e informacionit dhe komunikimit që mbështesin procesin zgjedhor.

Mbajtja nën vëzhgim e vendeve fqinje të BE-së

Teoritë e dezinformimit dhe konspiracionit vazhdojnë të përmbytin gjithashtu fqinjët e ngushtë të BE-së, siç janë Moldavia dhe Maqedonia e Veriut, e cila po shtyn përpara anëtarësimin në BE.

Moldavia, një nga vendet më të varfra të Evropës, mbetet shumë e varur nga gazi rus. Ish-republika sovjetike është thellësisht e ndarë midis fraksioneve pro-evropiane dhe pro-ruse. Presidentja pro-perëndimore Maia Sandu fitoi një mandat të dytë në detyrë në tetor, dhe BE akuzoi Rusinë për ndërhyrje “të pashembullt” në votime në një përpjekje për të favorizuar kandidatin pro Kremlin, Alexandr Stoianoglo.

Në Maqedoninë e Veriut, aktorët pro Kremlin në mediat sociale luajnë me zhgënjimin, skepticizmin dhe dyshimin, sipas një raporti të lëshuar nga Këshilli Euro-Atlantik i Maqedonisë së Veriut.

Ministri i Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme i vendit, Timcho Mucunski, ka paralajmëruar se besueshmëria e BE-së është në rrezik dhe argumenton se zgjerimi është zgjidhja për të parandaluar armatosjen më të madhe të propagandës ruse.

Ai paralajmëroi posaçërisht për “aktorët keqdashës” që shfrytëzojnë frustrimin e Maqedonisë së Veriut me kërkesat që ndryshojnë vazhdimisht për t’u bashkuar me BE-në. /ATSH

MARKETING